Zowel ondergewicht als overgewicht kunnen leiden tot verschillende medische complicaties en de kans op bepaalde ziekten vergroten. Gewicht heeft invloed op hormonale balans, metabolisme, het immuunsysteem en zelfs de genezing na operaties.
(on)vruchtbaarheid
Zowel over- als ondergewicht kunnen bij mannen en vrouwen de vruchtbaarheid negatief beïnvloeden.
Vrouwen met overgewicht hebben een hoger risico op polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS), een aandoening die de eisprong verstoort. Ook leidt overgewicht tot insulineresistentie, wat de hormonale belans verstoort en conceptie bemoeilijkt.
Bij mannen vermindert overgewicht de testosteronproductie, wat leidt tot een lagere spermakwaliteit. Dit geldt overigens ook bij ondergewicht.
Bij vrouwen kan een te laag gewicht leiden tot het uitblijven van de menstruatie (amenorroe) doordat het lichaam niet voldoende oestrogeen aanmaakt. Ook wordt de eisprong onregelmatig of stopt deze helemaal.
Artrose
Wonden
Overgewicht verhoogt de belasting op gewrichten, wat leidt tot versneld kraakbeenverlies en meer gewrichtsslijtage.
Gewichtsverlies, 5-20% van het lichaamsgewicht, vermindert de gewrichtsbelasting en ontstekingen, waardoor pijnklachten kunnen afnemen en mobiliteit verbetert. Regelmatige lichaamsbeweging is cruciaal bij de behandeling van artrose, omdat regelmatige beweging zowel gewichtsverlies als spierversterking bevordert, wat de gewrichten ontlast.
Zowel ondergewicht als overgewicht kan leiden tot problemen met wondgenezing. Bij ondergewicht is er vaak een gebrek aan spiermassa, waardoor de kans op decubitus (doorligwonden) toeneemt. Dit risico op decubitus geldt ook voor mensen met overgewicht die minder mobiel zijn, omdat langdurige druk op bepaalde plekken kan leiden tot huidbeschadiging. Bovendien is de doorbloeding naar de huid bij overgewicht vaak verminderd door de verhoogde vetmassa, wat het genezingsproces vertraagt.
Het inschakelen van een diëtist bij (chronische) wonden is verstandig. Een diëtist kan helpen bij het samenstellen van een uitgebalanceerd dieet met de juiste voedingsstoffen die de wondgenezing ondersteunen.
Operatie
Ondergewicht of overgewicht speelt een cruciale rol bij de algehele conditie en mobiliteit van een patiënt. Verminderde conditie en mobiliteit vergroten de kans op complicaties tijdens en na een operatie. Daarnaast kunnen pre-existente aandoeningen, zoals diabetes bij overgewicht of ondervoeding bij ondergewicht, de genezing verder vertragen.
Patienten met een slechtere conditie of voedingstoestand worden geholpen door middel van prehabilitatie. Tijdens de prehabilitatie worden patienten tijdens een aantal weken voorafgaand aan de operatie door een team van o.a. dietisten, fysiotherapueten ondersteund om te werken aan een goede voedingstoestand, conditie en uithoudingsvermogen te verbeteren. Denk hierbij aan ademhalingsoefeningen en trainen van spiermassa. Tevens is er de mogelijkheid tot psychologische ondersteuning en zal er aandacht zijn voor bijvoorbeeld het stoppen met roken.